BOEKEN

Taal grijpt altijd in

De taal die we gebruiken beïnvloedt ons begrip van psychisch lijden. In Taal grijpt altijd in belicht Bram de Ridder de risico’s van stoornistaal en stoornisdenken voor de samenleving en zoekt hij naar een andere benadering. Vanuit zijn eigen ervaringen in de praktijk verkent hij nieuwe denkrichtingen en onderzoekt hij of een taal mogelijk is die meer recht doet aan context, complexiteit en verwevenheid. Taal grijpt altijd in is een kwetsbaar en scherp pleidooi voor meer zoektaal en minder weettaal.

‘Een urgent, zorgvuldig en zuiver pleidooi voor “leniger taal”, zowel in de psychiatrie als in de samenleving. De Ridder geeft in dit genuanceerde betoog zelf het perfecte voorbeeld van die taal. Vanuit zijn eigen ervaringen in de praktijk verkent hij nieuwe denkrichtingen en onderzoekt hij of een taal mogelijk is die meer recht doet aan context, complexiteit en verwevenheid. De Ridder schrijft zoekend, afwegend, heroverwegend: een essayist pur sang. ‘
– Sanne Bloemink

Een aangenaam zwaar hoofd

In Een aangenaam zwaar hoofd duikt Bram de Ridder diep in de hoofden van een uiteenlopend scala aan mensen, onderling verbonden door psychiater Eva. Vanuit haar blik en vanuit die van de mensen die zij behandelt wordt de vanzelfsprekendheid van de hiërarchische aard van de relatie tussen patiënt en psychiater bevraagd. Want wie wordt hier echt bekeken, en door wie? In zijn kenmerkende doeltreffend schaarse taal schetst De Ridder een netwerk van mensen wier levens op zeer verschillende manieren vastlopen, terwijl iedereen ook gewoon doorleeft. Zo volgen we een uitgevallen basisschoollerares, zien we hoe een veelbelovende jongeman weigert op te staan uit zijn stoel en zijn we getuige van een schapenhoedster die haar zelfverkozen eenzaamheid niet meer verdraagt. In deze caleidoscopische bundel raken al deze levens elkaar op verrassende wijze, of scheren ze juist rakelings langs elkaar heen.

'Als verhalenbundel is 'Een aangenaam zwaar hoofd' redelijk te noemen. Als roman, echter, is het bijna geniaal.'

- Tim Donker

Sindsdien noemt Bram de Ridder het een roman.

Andere kamers

In Andere kamers gaat een fotograaf op tournee met een oudere concertpianiste, begraaft een jongen de vader van zijn verdwenen jeugdvriend, bestelt een bijziende schrijfster een gigolo, probeert een jongeman de tijd stil te zetten en belt een bejaarde vrouw haar zus nadat ze in de tuinvijver is gevallen.Het boek leest als een wonderlijke reis door een wereld waarin we allemaal leven. Een gecompartimenteerde wereld, waarin we eindeloos proberen elkaars muren af te breken en tot elkaar door te dringen. In deze wereld doen de personages montere, onbeholpen, kwetsbare, oprechte en soms wanhopige pogingen zich staande te houden. Net als wij allen laten ze niemand te dichtbij komen, tot op het moment dat ze niet anders meer kunnen.De met tastende pen geschreven verhalen gaan over tijd, over eenzaamheid en contact, en over het gevoel iets te missen, zonder er zeker van te zijn wat dat dan is, en of het wel bestaat.

‘De verhalen van Bram de Ridder zijn verraderlijk klassiek en hebben een tsjechoviaanse eenvoud, maar tussen de regels door sluipt het mysterie van het alledaagse. Melancholisch en veelbelovend.’

- Nina Polak

'Het is de bijzonder vaste toon van De Ridder die spanning opwekt en de verhalen in deze bundel verbindt. In 'Andere kamers' vind je gelukkig geen gesloten eindes, geen moralistische conclusies. De levens die worden geschetst flitsen voorbij; te vluchtig voor pathetiek, maar helder genoeg voor ontroering.'

- Lodewijk Verduin (De Groene Amsterdammer)

'Bram de Ridder toont de mens als een hunkerend, radeloos wezen dat zoekt maar desalniettemin opaak en onbegrijpelijk blijft, voor voor zichzelf. Juist dankzij dat inzicht kan De Ridder dieper rijken in de geest van zijn personagers, altijd vol mededogen en verwondering.'

- Persis Bekkering over ' Een aangenaam zwaar hoofd'

'Met groot empathisch vermogen en zonder oordeel beziet De Ridder zijn personages in verschillende gemoedstoestanden. Met evenveel compassie schrijft hij in klare zinnen over klein geluk en groot leed. Daarbij schuwt hij ook ingewikkelde onderwerpen niet. Een knappe, intelligente en bijzonder menslievende bundel die nergens onberoerd laat.'

- Dieuwertje Mertens (Parool) over 'Een aangenaam zwaar hoofd'

'Dit is een verhalenbundel waarin alle verhalen aan kracht winnen doordát ze gebundeld zijn. Door de balans in taalregisters en vertelvormen, door de verdeling van seizoenen, door verstilling en beweging.'

- Roos van Rijswijk over 'Andere kamers'

'Over het fenomeen literaire verhalenbundel dien je vandaag de dag natuurlijk ook altijd even op te merken dat het een bij het grote publiek weinig geliefd en lastig te verkopen genre is, maar dat dat onterecht is, omdat heel wat actuele verhalenbundels immers prachtige boeken zijn. Het valt niet te ontkennen.'

- André Keikes (Tzum) over Andere kamers

'"Een aangenaam zwaar hoofd" is een onvergetelijk mooi boek over de (on)mogelijkheden van het leven. Een boek dat dingen in je achterlaat. Vragen, beelden, fragmenten, zinnen, gedachten. Rommel. Een boek dat rommel in je achterlaat: uiteindelijk is dat alleen de allerbeste schrijvers gegeven.'

- Tim Donker (Alles over boeken en schrijvers)